Naukowcy odkryli słynny kamień słoneczny wspominany przez sagi o Wikingach

Okazuje się, że podboje Wikingów nie byłyby możliwe gdyby nie wyrafinowana nawigacja oparta o przyrząd zwany kamieniem słonecznym (sólarsteinn). Naukowcy już od jakiegoś czasu podejrzewali, że kamień słoneczny wspominany w skandynawskich sagach to nie mit a opis rzeczywistego narzędzia nawigacyjnego.

 

Już w 2010 roku naukowcy z Francji pod kierownictwem prof. Guya Roparsa, fizyka z Universite de Rennes, zbudowali takie urządzenie tylko dzięki opisom we wspomnianych sagach. Nigdy jednak nie udało się znaleźć pozostałości czegoś takiego. Naukowcy odkryli jednak, że są w posiadaniu kryształu odnalezionego w jednym z wraków w pobliżu wyspy Alderney. Okazuje się, że naprawdę może być wykorzystywany do nawigacji, i według wszelkiego prawdopodobieństwa jest to słynny "sólarsteinn" Wikingów.  Opracowanie na ten temat zostało właśnie opublikowane w czasopiśmie Proceedings of Royal Society.

 

 

Kryształ został znaleziony przez nurków w luku angielskiego statku, który zatonął w 1592 roku u wybrzeży wyspy.  W tym samym pomieszczeniu zostały znalezione inne przedmioty nawigacyjne. Chemiczna i fizyczna analiza kryształu wykazało, że jest to forma kalcytu (CaCO3), który zwany jest też szpatem islandzkim.  Pomimo faktu, że jest popękany i nieprzezroczysty nie oznacza to, że tak było zawsze a stał się taki na skutek oddziaływania wody morskiej i piasku.  Aby to udowodnić autorzy badania przeprowadzili symulację sztucznego starzenia kryształu w wodzie, a następnie poddali go analizie laboratoryjnej.

 

W szpacie islandzkim występuje zjawisko podwójnego załamania światła oraz jego polaryzacji. Przepuszczając przez kryształ szpatu wiązkę światła, obserwuje się jej rozdwojenie. Obydwa promienie wychodzące z kryształu są spolaryzowane w płaszczyznach wzajemnie do siebie prostopadłych. Kalcyt pozwala na przechodzenie światła spolaryzowanego tylko w jednym kierunku, i może stawać się jaśniejszy lub ciemniejszy, w zależności od tego jak jest skierowany. Polaryzacja światła na północnych szerokościach geograficznych podczas zachmurzenia lub zamglenia jest taka sama jak w pogodny dzień. Wkrótce ten dodatek może okazać się konieczny dla żeglarzy, jako dodatkowy środek nawigacji w obszarach, które podlegają anomalią magnetycznym.

[ibimage==16751==400naszerokosc==Oryginalny==self==null]

Autorzy badania stwierdzili, że za pomocą kryształu z Alderney można ustawić kierunek Słońca z błędem nie większym niż jeden stopień. Według naukowców, zebrane dane wskazują, że kryształ Alderney jest "kamieniem słonecznym", który według legend, był wykorzystywany do nawigacji przez Wikingów.  Znalezisko jest też dowodem na to, że te kryształy były używane znacznie później, aż do początku XVII wieku.

 

 

Źródła

http://www.polskieradio.pl/23/266/Artykul/476094,Naukowcy-udowodnili-ze-kamien-sloneczny-Wikingow-dziala

http://lenta.ru/news/2013/03/06/sunstone/

http://news.sciencemag.org/sciencenow/2013/03/scienceshot-sunstone-unearthed-f.html?ref=hp

http://rspa.royalsocietypublishing.org/content/469/2153/20120651