Obce sygnały radiowe odkryte w obłokach gazu wokół zwartych obiektów

Międzynarodowy zespół astrofizyków znalazł dowody na to, że powtarzające się szybkie rozbłyski radiowe (FRB), określane mianem "obcych sygnałów radiowych", powstają w wyniku interakcji gorących obłoków gazu ze zwartymi obiektami, takimi jak magnetary lub układy podwójne rentgenowskie.

Odkrycie to rzuca nowe światło na pochodzenie tych tajemniczych sygnałów, które od lat fascynują naukowców i budzą wyobraźnię opinii publicznej. Badania przeprowadzone przez międzynarodowy zespół pod kierownictwem Gabriele Bruni z Narodowego Instytutu Astrofizycznego (INAF) we Włoszech dostarczają kluczowych dowodów na temat mechanizmów stojących za powstawaniem FRB.

Kluczem do tego odkrycia było obserwowanie powtarzającego się źródła FRB20201124A, które zostało zidentyfikowane w listopadzie 2020 roku w gwiazdozbiorze Byka. Znajduje się ono w jednej z bliższych nam galaktyk, oddalonej od Drogi Mlecznej o 1,33 miliarda lat świetlnych, co umożliwia szczegółowe badanie tego obiektu przy użyciu wielu naziemnych i orbitalnych teleskopów.

Długa sesja obserwacyjna przeprowadzona przy użyciu amerykańskiego radioteleskopu VLA wykazała obecność ledwo zauważalnego punktowego obiektu w centrum źródła FRB20201124A, który stale emitował fale radiowe o częstotliwości 15 GHz. To odkrycie skłoniło naukowców do dalszych obserwacji tego obiektu przy użyciu teleskopu optycznego GTC, a także do zbadania jego widma emisji radiowej na innych częstotliwościach.

Image

Analiza zebranych danych pozwoliła wykluczyć, że słaba emisja radiowa pochodzi z obszarów, w których powstają nowe gwiazdy. Jednocześnie badania poziomu polaryzacji fal radiowych wykazały, że źródłem tych oscylacji jest gigantyczna chmura gorącego gazu otaczająca punktowe źródło fal radiowych.

Według naukowców, kluczową rolę w powstawaniu FRB odgrywają dwa rodzaje zwartych obiektów: magnetary - młode gwiazdy neutronowe z niezwykle silnym polem magnetycznym, oraz układy podwójne rentgenowskie, będące połączeniem zwykłej gwiazdy i małej czarnej dziury.

Dalsze obserwacje powtarzających się "obcych sygnałów radiowych" pomogą ustalić, który z tych dwóch typów zwartych obiektów jest faktycznym źródłem rozbłysków FRB.

Szybkie rozbłyski radiowe (FRB) to niezwykle krótkie, ale potężne sygnały radiowe o nieznanym pochodzeniu, odkryte przypadkowo w 2007 roku podczas obserwacji pulsarów w australijskim Obserwatorium Parkes. Astronomowie do dziś nie są pewni, w jaki sposób powstają te sygnały, ani dlaczego tylko niewielka część z nich powtarza się.

Odkrycie związku między FRB a interakcjami gorących obłoków gazu ze zwartymi obiektami jest ważnym krokiem w kierunku zrozumienia tej fascynującej kosmicznej zagadki. Dalsze badania z pewnością dostarczą nowych informacji na temat natury tych "obcych sygnałów radiowych".