Kobieta przez całe życie widziała gady zamiast ludzi

Niezwykły przypadek medyczny z Holandii pokazuje, jak skomplikowany jest ludzki mózg. 52-letnia kobieta z Hagi przez całe życie widziała, jak twarze ludzi zamieniają się w gadziecze. Ta rzadka neurologiczna przypadłość, znana jako prozopometamorfopsja, dotyka zaledwie kilkadziesiąt osób na całym świecie.

 

 

Kobieta zgłosiła się do kliniki psychiatrycznej w lipcu 2011 roku, opisując przerażające halucynacje, które towarzyszyły jej od dzieciństwa. Początkowo rozpoznawała normalne ludzkie twarze, ale po kilku minutach obserwacji zaczynały się one zmieniać. Twarze przybierały czarny kolor, pojawiały się długie, spiczaste uszy i wystający pysk, skóra stawała się gadzia, a oczy powiększały się i świeciły intensywnymi kolorami - żółtym, zielonym, niebieskim lub czerwonym.

 

Te niepokojące wizje nie ograniczały się tylko do bezpośrednich kontaktów z ludźmi. Gadziecze twarze pojawiały się także spontanicznie - wyłaniały się ze ścian, gniazdek elektrycznych czy ekranu komputera, a w nocy kobieta widziała wiele gadów w ciemności. W dzieciństwie te wizje jej nie 

Image

przeszkadzały, ale w okresie dojrzewania stały się bardziej intensywne i uświadomiła sobie, że inni ludzie nie widzą twarzy w ten sposób.

 

Diagnoza była niezwykle trudna. Lekarze przeprowadzili kompleksowe badania - testy krwi, elektroencefalografię oraz badanie neurologiczne. Wszystkie wyniki były prawidłowe. Dopiero rezonans magnetyczny ujawnił liczne zmiany w istocie białej mózgu, prawdopodobnie spowodowane uszkodzeniem drobnych naczyń krwionośnych. Zmiany te mogły powstać już przy urodzeniu lub w okresie okołoporodowym.

 

Prozopometamorfopsja to niezwykle rzadkie zaburzenie neurologiczne, które zniekształca postrzeganie ludzkich twarzy. W przeciwieństwie do prozopagnozji, gdzie pacjenci nie potrafią rozpoznawać twarzy, osoby z prozopometamorfopsją widzą twarze zniekształcone pod względem kształtu, wielkości, koloru czy położenia cech. Według przeglądu z 2021 roku w ciągu ostatniego stulecia opisano jedynie 81 przypadków tej choroby w literaturze medycznej.

 

Objawy mogą być bardzo różnorodne. Niektórzy pacjenci opisują twarze jako rozciągnięte, obwisłe lub przebarwione. Inni widzą cechy twarzy przemieszczone z normalnych pozycji lub przypominające groteskowe maski. Istnieją także przypadki percepcji twarzy jako demonicznych, przypominających zegary Dalego czy kalejdoskopowo zmieniających się obrazów. Jedna pacjentka widziała twarze ryb, inna zaś opisywała je jako kreskówkowe.

 

Pierwotne leczenie kobiety z Hagi kwasem walproinowym, lekiem przeciwdrgawkowym, przyniosło początkowo poprawę, ale wywołało nowe objawy - halucynacje słuchowe w postaci głośnego stukania podczas snu. Lekarze zmienili terapię na rywastygminę, lek powszechnie stosowany w leczeniu otępienia. Ten wybór okazał się trafny - zarówno halucynacje słuchowe, jak i wizualne zmniejszyły się do poziomu umożliwiającego normalne funkcjonowanie.

 

Przypadek ten ilustruje złożoność przetwarzania obrazów przez mózg człowieka. Naukowcy przypuszczają, że prozopometamorfopsja wynika z nieprawidłowej aktywności elektrycznej w brzusznej korze potyliczno-skroniowej, obszarze odpowiedzialnym za rozpoznawanie twarzy i kolorów. Oliver Sacks, legendarny neurolog zaangażowany w badania nad tym przypadkiem, podkreślał, że widzimy nie tylko oczami, ale przede wszystkim mózgiem.

 

Wiele osób z prozopometamorfopsją jest błędnie diagnozowanych jako cierpiących na schizofrenię czy inne zaburzenia halucynacyjne, co prowadzi do niewłaściwego leczenia. Kluczowa różnica polega na tym, że pacjenci z PMO zdają sobie sprawę, że świat nie jest rzeczywiście zniekształcony - rozumieją, że problem leży w ich percepcji wzrokowej.

 

Po trzech latach leczenia holenijska pacjentka była w stanie utrzymać stałą pracę, a jej relacje społeczne znacznie się poprawiły. Jej historia pokazuje, że nawet po dekadach cierpienia możliwe jest znalezienie skutecznego leczenia dla tak niezwykłych zaburzeń neurologicznych.

 

 

Źródła:
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(14)6169…
https://www.livescience.com/health/diagnostic-dilemma-rare-condition-ma…
https://www.iflscience.com/what-is-prosopometamorphopsia-the-exceedingl…
https://www.cnn.com/2024/03/22/health/demon-faces-prosopometamorphopsia…
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0010945221000836
https://www.scientificamerican.com/article/a-rare-visual-disorder-twist…