Mechanizm z Antykithiry, który przyszedł na światło dzienne w 1901 roku z morskich głębin u wybrzeży greckiej wyspy Antykithira, to prawdziwa archeologiczna enigma. Urządzenie liczące ponad dwa tysiące lat jest często określane mianem najstarszego na świecie komputera analogowego. Za jego stworzenie podejrzewa się starożytnego matematyka i wynalazcę greckiego, Archimedesa.

Mechanizm ten składa się z trzech oddzielnych elementów, obejmujących 82 części i 37 zazębionych kół z brązu. Pierwotnie przechowywany w drewnianej skrzyni, której niestety już nie ma, urządzenie mierzy, według naukowców, około 34 × 18 × 9 centymetrów.

Głównym celem działania mechanizmu z Antykithiry było przewidywanie pozycji Słońca, Księżyca i planet oraz zaćmień. Była to swoista mechaniczna planeta, której mogło się używać do śledzenia ruchów ciał niebieskich. Dzięki korbie, którą trzeba było kręcić, użytkownik mógł przeglądać różne symbole i greckie teksty prezentujące cechy astronomiczne, umożliwiając mu śledzenie astronomicznych wydarzeń, które miały miejsce w przeszłości.

Co ważne, mechanizm z Antykithiry znacznie wyprzedzał swoje czasy pod względem wiedzy i technologii. Rodzi to pytania o to, jak starożytni Grecy mogli stworzyć tak złożone urządzenie bez dostępu do nowoczesnych technologii i narzędzi. Niektórzy badacze sugerują, że Archimedes mógł skorzystać z zaawansowanych zasad mechaniki i matematycznych wzorów, aby stworzyć to unikalne urządzenie.

Mechanizm z Antykithiry przyciąga nie tylko uwagę archeologów, ale również filmowców. W piątej odsłonie przygód Indiany Jonesa, mechanizm ten stał się centralnym elementem fabuły. Reżyser filmu, James Mangold, przyznał, że mechanizm stanowił bezpośrednią inspirację dla filmu, chociaż przyznał również, że wiele aspektów historii urządzenia zostało wyolbrzymionych dla celów fabularnych.

Tajemnica mechanizmu z Antykithiry nadal fascynuje naukowców. Jego złożony projekt i zdolność do dokładnego przewidywania wydarzeń astronomicznych są zadziwiające i inspirujące. Ten archeologiczny artefakt jest dowodem na to, że starożytne cywilizacje posiadały wiedzę i technologie, które, jak dotąd, uważane były za dostępne jedynie w nowoczesnych czasach.