Na Marsie odkryto tajemniczy biały głaz

Eksploracja Marsa od lat fascynuje naukowców i entuzjastów kosmosu na całym świecie. Każde nowe odkrycie przybliża nas do zrozumienia historii i natury Czerwonej Planety. Jednak niedawne znalezisko łazika Perseverance może okazać się prawdziwym przełomem w badaniach marsjańskiej geologii. W trakcie swojej misji badawczej Perseverance natknął się na niezwykły biały głaz, który wyróżnia się na tle typowego krajobrazu Marsa i może zawierać klucz do zrozumienia przeszłości planety.

 

27 maja 2023 roku kamery łazika Perseverance uchwyciły obraz, który wprawił naukowców z NASA w zdumienie. Na mozaice złożonej z 18 fotografii, ukazującej niewielkie wzniesienie nazwane Mount Washburn, pośród charakterystycznych dla Marsa czerwonawych skał i czarnych głazów o ostrych krawędziach, wyróżniał się jeden niezwykły element - duży, biały kamień. To znalezisko jest bezprecedensowe w historii badań Czerwonej Planety.

 

Biały głaz, nazwany przez naukowców Atoko Point - na cześć charakterystycznego klifu w Wielkim Kanionie Kolorado - ma około 45 cm szerokości i 35 cm wysokości. Jego rozmiar pozwolił na dokładne zbadanie go za pomocą zaawansowanych instrumentów łazika, w tym kamer SuperCam i Mastcam-Z. Analiza wykazała, że Atoko Point składa się z dwóch rodzajów minerałów: piroksenów i skaleni. O ile skalenie są dobrze znane na Ziemi jako najpospolitsze minerały skorupy ziemskiej, o tyle ich obecność w tej formie na Marsie jest niezwykła.

 

Brad Garczyński z Western Washington University w Bellingham, współprowadzący obecną, czwartą kampanię naukową łazika Perseverance, nie kryje ekscytacji tym odkryciem. "Spośród wszystkich różnych skał w Mount Washburn ta jedna naprawdę przykuła naszą uwagę" - przyznaje. Jego entuzjazm podzielają inni naukowcy zaangażowani w misję, którzy zgodnie twierdzą, że nigdy wcześniej nie widzieli na Marsie tego rodzaju formacji skalnej.

 

Odkrycie Atoko Point rodzi wiele pytań dotyczących jego pochodzenia i historii. Naukowcy z NASA postawili dwie główne hipotezy wyjaśniające obecność tego niezwykłego głazu w miejscu, gdzie został znaleziony. Pierwsza z nich zakłada, że kamień został przeniesiony przez starożytną, nieistniejącą już rzekę z zupełnie innej części planety. Ta teoria sugeruje, że Atoko Point mógł pochodzić nawet spoza krateru Jezero, który od trzech lat jest obszarem badań Perseverance. Jeśli ta hipoteza okaże się prawdziwa, mogłoby to dostarczyć cennych informacji na temat dawnej hydrologii Marsa i procesów geologicznych zachodzących na planecie w odległej przeszłości.

 

Druga teoria proponuje, że Atoko Point uformował się pod powierzchnią Marsa, a następnie został odsłonięty w wyniku procesów erozyjnych. Ta hipoteza również ma daleko idące implikacje dla naszego rozumienia geologii Marsa, sugerując istnienie złożonych procesów geologicznych zachodzących pod powierzchnią planety.

 

Niezależnie od tego, która z tych teorii okaże się prawdziwa, jedno jest pewne - Atoko Point jest wyjątkowy. Jak czytamy w oświadczeniu NASA: "Pod względem wielkości, kształtu i rozmieszczenia ziaren mineralnych i kryształów - a także potencjalnie składu chemicznego - Atoko Point stanowi klasę samą w sobie". Ta unikatowość sprawia, że dalsze badania nad tym głazem mogą przynieść przełomowe odkrycia dotyczące historii geologicznej Marsa.

 

Co więcej, naukowcy z NASA podejrzewają, że Atoko Point może nie być odosobnionym przypadkiem. Istnieje możliwość, że Perseverance w trakcie swojej dalszej misji napotka więcej kamieni tego rodzaju. Taka perspektywa otwiera nowe horyzonty badawcze i może prowadzić do rewizji naszego obecnego rozumienia geologii Marsa.

 

Odkrycie Atoko Point podkreśla również znaczenie misji łazików na Marsie. Perseverance, podobnie jak jego poprzednicy, został zaprojektowany do pracy w trudnych warunkach marsjańskich i wyposażony w zaawansowane instrumenty naukowe. To właśnie dzięki tym narzędziom naukowcy mogli nie tylko zauważyć nietypowy głaz, ale także przeprowadzić jego wstępną analizę. Kamery wysokiej rozdzielczości, spektrometry i inne instrumenty na pokładzie łazika umożliwiają badanie składu chemicznego i struktury skał z niespotykaną dotąd dokładnością.

 

Misja Perseverance ma na celu nie tylko badanie geologii Marsa, ale także poszukiwanie śladów dawnego życia mikrobiologicznego na planecie. Chociaż Atoko Point sam w sobie nie jest bezpośrednim dowodem na istnienie życia na Marsie, jego obecność i skład mogą dostarczyć cennych informacji o warunkach panujących na planecie w przeszłości. Te dane mogą pomóc w określeniu, czy Mars kiedykolwiek mógł być gościnnym środowiskiem dla prostych form życia.