Jaki jest kształt Wszechświata? Według dominującej w nauce teorii, Wszechświat ma kształt płaski. Teoria ta została po raz pierwszy wysunięta w 2004 roku, kiedy to naukowcy badający ogromne promieniowanie pozostałe po Wielkim Wybuchu (tzw. kosmiczne promieniowanie tła, ang. Cosmic Microwave Background - CMB) odkryli, że Wszechświat wykazuje pewne anomalie w rozkładzie gęstości i temperatury, które nie są jednakowe w całym Kosmosie.

Badacze byli tak zaskoczeni tymi odkryciami, że początkowo myśleli, iż popełnili błąd. Jednak późniejsze, dokładniejsze dane z obserwatorium kosmicznego Planck potwierdziły obecność tych anomalii.

Aby wyjaśnić te nieprawidłowości, Andrew Liddle i Marina Cortes z Uniwersytetu w Edynburgu zaproponowali nową hipotezę. Przeanalizowali oni standardową teorię rozwoju Wszechświata, która zakłada, że w pierwszej sekundzie po Wielkim Wybuchu Kosmos rozszerzał się z ogromną prędkością, napędzany przez pierwotne pole kwantowe zwane inflacją.

Według Liddla i Cortes, ekspansja Wszechświata w obecności drugiego pola kwantowego, zwanego kurwatonem, spowodowała, że Kosmos przyjął kształt przypominający siodło lub chipsy Pringles. Autorzy wierzą, że ta hipoteza, opublikowana w czasopiśmie "Physical Review Letters", wiąże się z odkrytymi anomaliami i je wyjaśnia, choć zaprzecza dominującej dotąd teorii.

Teoria względności Einsteina sugeruje, że geometria przestrzeni jest bezpośrednio związana z ilością masy i energii obecnej we Wszechświecie. Einstein wierzył również, że jego równania są kompatybilne tylko z zakrzywioną przestrzenią. Jednak w 1929 roku Hubble zaproponował teorię, w której przyjmuje się, że Wszechświat znajduje się w stanie ekspansji, dzięki czemu równania teorii względności są teraz kompatybilne z dowolnym typem geometrii. To, jaki typ geometrii ma Kosmos, determinuje jego właściwości i przebieg ewolucji. Kluczowe jest więc nie tyle określenie wyglądu Wszechświata, co jego właściwości.

Przez wiele lat próbowano zmierzyć, w świetle różnych teorii, parametry kosmologiczne, aby ustalić geometrię Wszechświata. Z czasem zbliżano się do pomiarów gęstości materii i energii, w tym ciemnej materii, której nie możemy bezpośrednio zaobserwować, ale zagadka wciąż pozostaje nierozwiązana. Niedawno przeprowadzony eksperyment przez zespół naukowców z Włoch, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Kanady uczestniczących w projekcie Boomerang dostarczył danych, które zdają się wspierać hipotezę o Wszechświecie o stopniu krzywizny równym 0, czyli płaskim.

Jednak to tylko kolejny eksperyment, którego wyniki zinterpretowane w ramach określonej teorii wspierają pewną hipotezę. Problem wciąż pozostaje daleki od rozwiązania - konieczne będzie dalsze testowanie tych hipotez i teorii.