Dolmen z Menga, imponująca neolityczna budowla w południowej Hiszpanii, od dawna fascynowała archeologów i historyków. Najnowsze badania rzucają nowe światło na umiejętności i wiedzę jej budowniczych, ujawniając zdumiewający poziom zrozumienia nauki i inżynierii przez ludzi żyjących prawie 6000 lat temu.

Zespół naukowców, wykorzystując zaawansowane technologie skanowania laserowego oraz analizując niepublikowane wcześniej zdjęcia i diagramy z wcześniejszych wykopalisk, odtworzył prawdopodobny proces budowy tego monumentalnego grobowca. Wyniki badań, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie "Science Advances", rzucają nowe światło na techniczne umiejętności neolitycznych budowniczych.

Dolmen z Menga, który wyprzedza główny kamienny krąg Stonehenge o około 1000 lat, jest imponującą konstrukcją składającą się z 32 ogromnych bloków kamiennych. Największy z nich, będący częścią dachu, waży oszacowane 150 ton i ma 8 metrów długości. Dla porównania, największy kamień użyty do budowy Stonehenge waży około 30 ton. Transport tak ogromnych głazów z kamieniołomu oddalonego o kilometr musiał być niezwykle skomplikowanym przedsięwzięciem.

Naukowcy sugerują, że do transportu tych masywnych bloków mogły być wykorzystane specjalnie zbudowane drewniane tory, zmniejszające tarcie podczas przeciągania kamieni. Podobna technika mogła być stosowana przy budowie Stonehenge. Szczególną ostrożność wymagał transport miękkich piaskowców użytych do budowy dachu, które łatwo mogły ulec uszkodzeniu.

Jednak to, co najbardziej zaskakuje badaczy, to precyzja, z jaką neolityczni budowniczowie umieścili pionowe płyty w gniazdach wydrążonych 1,5 metra w skale macierzystej. Skany laserowe ujawniły, że budowniczowie używali przeciwwag i ramp, aby ostrożnie umieścić pionowe elementy w gniazdach, przechylając je pod precyzyjnymi kątami z dokładnością do milimetrów. Kamienie były rzeźbione w fasety, które powodowały, że blokowały się wzajemnie po usunięciu ciężarów i ramp.

Leonardo García Sanjuán, archeolog z Uniwersytetu w Sewilli i współautor badania, podkreśla, że budowniczowie dolmenu nie mieli do dyspozycji żadnych planów ani, o ile wiadomo, wcześniejszego doświadczenia w budowie podobnych konstrukcji. Mimo to potrafili połączyć ogromne bloki kamienia z precyzją, która pozwoliła monumentowi przetrwać niemal 6000 lat.

Eksperci wyrażają podziw dla umiejętności inżynieryjnych potrzebnych do zbudowania tego dolmenu. Zwraca uwagę na niezwykłą precyzję wymiarów i kątów. Przy tak dużych kamieniach budowniczowie nie mogli pozwolić sobie na błędy podczas manewrowania nimi. Nawet kilkucentymetrowa pomyłka byłaby trudna do skorygowania po ustawieniu kamienia pionowego w wykopie.

Co więcej, Dolmen z Menga znajduje się w sejsmicznie aktywnym, narażonym na trzęsienia ziemi obszarze. Mimo to, po prawie 6000 lat, konstrukcja kamienna jest nadal zwarta i bezpieczna. García Sanjuán podkreśla, że budowniczowie naprawdę wiedzieli, co robią.

Odkrycia te rzucają nowe światło na umiejętności i wiedzę naszych neolitycznych przodków. Sugerują one, że prehistoryczni budowniczowie posiadali zaawansowaną wiedzę z zakresu fizyki, geometrii, geologii i zasad architektury. To z kolei zmusza nas do przemyślenia naszego postrzegania społeczeństw neolitycznych i ich możliwości technicznych.

Warto zauważyć, że podobne odkrycia dokonywane są również w innych prehistorycznych miejscach. Niedawne badania w Stonehenge sugerują, że kamień ołtarzowy pochodzi ze Szkocji, co dodatkowo podkreśla złożoność i zasięg przedsięwzięć budowlanych w epoce neolitu.

Badania nad Dolmenem z Menga i innymi podobnymi strukturami dostarczają cennych informacji o rozwoju ludzkiej cywilizacji. Pokazują one, że zaawansowane umiejętności inżynieryjne i naukowe nie są wyłącznie domeną współczesności, ale mają swoje korzenie głęboko w prehistorii. Te odkrycia zmuszają nas do ponownego przemyślenia naszych założeń dotyczących wiedzy i umiejętności społeczeństw neolitycznych.