Malta to wyspiarski kraj na Morzu Śródziemnym, słynący z niezwykłych megalitycznych świątyń. Wybudowane ponad 5000 lat temu, te konstrukcje archeologiczne wciąż stanowią zagadkę. W tym artykule przyjrzymy się historii maltańskich świątyń megalitycznych oraz postaramy się odkryć niektóre z ich tajemnic.

Megalityczne świątynie na Malcie pojawiły się w okresie neolitu, który rozpoczął się około 5000 lat temu. Ten okres cechował się znacznym rozwojem cywilizacji, kiedy ludzie zaczęli uprawiać ziemię, hodować bydło i wytwarzać ceramikę. Wczesne megalityczne świątynie na Malcie, takie jak jaskinia Ghar Dalam, służyły jako miejsca pochówku zmarłych.

W kolejnych wiekach na Malcie powstało wiele megalitów charakteryzujących się wyjątkową architekturą i projektem. Budowle te wznoszono z ogromnych bloków kamienia, precyzyjnie ciętych i układanych jeden na drugim bez użycia żadnych materiałów wiążących. Budowa tych imponujących struktur nie była jednak prosta. Naukowcy sugerują, że wzniesienie każdej świątyni wymagało zaangażowania licznej grupy ludzi i znacznego nakładu czasu.

Mimo wieloletnich badań naukowych nad megalitami Malty, wiele aspektów ich historii wciąż pozostaje niejasnych. Jedną z głównych zagadek jest przyczyna upadku megalitycznych świątyń Malty. Istnieje kilka hipotez, takich jak zmiany klimatyczne, wojny domowe, wpływy obcych kultur lub wyczerpanie zasobów naturalnych. Jednak żadna z tych teorii nie została ostatecznie potwierdzona przez naukowców.

Inną tajemnicą związaną z megalitami Malty jest ich pochodzenie. Niektórzy uczeni sugerują, że zostały zbudowane przez miejscową ludność, podczas gdy inni uważają, że to dzieło imigrantów z innych regionów. Pomimo tych tajemnic naukowcy nie ustają w wysiłkach, aby odkryć sekrety maltańskich megalitów. Obecnie archeolodzy nadal odkrywają nowe konstrukcje megalityczne na Malcie. Część z nich uległa zniszczeniu lub została wykorzystana do budowy w późniejszych czasach, ale inne zachowały się w dobrym stanie.

Należy też wspomnieć w tym kontekście kompleks Gigantija.  To jedno z najbardziej znanych i imponujących megalitycznych miejsc na Malcie. Znajduje się na sąsiedniej wyspie Gozo i obejmuje dwie świątynie, które zostały zbudowane między 3600 a 3200 r. p.n.e. Uważane są za jedne z najstarszych wolnostojących budowli na świecie, starszych nawet od Stonehenge i egipskich piramid.

Kompleks Ggantija wziął swoją nazwę od słowa "Ġgant," które w języku maltańskim oznacza "gigant." Legenda głosi, że te ogromne budowle zostały zbudowane przez gigantów, co miało tłumaczyć ich monumentalne rozmiary. Świątynie zbudowane są z ogromnych bloków kamienia, z których niektóre ważą ponad 50 ton. Co ciekawe, najbliższe kamieniołomy, z których pozyskiwano materiały na budowę, znajdują się w odległości kilku kilometrów od miejsca, co jeszcze bardziej zadziwia badaczy.

Świątynie w kompleksie Gigantija (Ġgantija) mają zbliżoną strukturę, składającą się z centralnej nawy i paru mniejszych apsyd. Wnętrza zawierają liczne nisze, półki i otwory, które prawdopodobnie służyły celom kultowym, takim jak składanie ofiar czy przechowywanie przedmiotów związanych z rytuałami.

Naukowcy uważają, że kompleks Ggantija miał znaczenie religijne i kultowe. Dowody na to znajdują się w odkrytych podczas wykopalisk przedmiotach, takich jak gliniane figurki, naczynia ceramiczne czy narzędzia wykonane z kości. Niektóre z tych artefaktów sugerują, że kultura maltańska w tamtym czasie skupiała się na kultach płodności i macierzyństwa, co miało związek z ich wierzeniami religijnymi.

Jednak mimo licznych badań nad kompleksem Ggantija, wiele zagadek pozostaje niewyjaśnionych. Naukowcy nadal zastanawiają się, jak pradawni Maltańczycy zdołali przetransportować i ułożyć tak masywne bloki kamienne bez użycia współczesnych technologii budowlanych. Ponadto, cel i sposób używania tych megalitów pozostaje przedmiotem spekulacji.

Na przestrzeni lat, kompleks Ggantija stał się atrakcją turystyczną, przyciągającą miłośników historii, archeologii i tajemniczych miejsc. Jego zachwycająca architektura i bogata historia przyczyniają się do fascynacji tym niezwykłym zabytkiem,

Aby odkryć ukryte megalityczne budowle, archeolodzy muszą przeprowadzać specjalistyczne badania. Niedawno naukowcy odkryli pochówek kromlecha, znajdujący się w centrum kilku megalitycznych świątyń. To odkrycie pozwoliło na ustalenie, że wszystkie kompleksy świątynne na Malcie opierają się na tej samej zasadzie systemu budowlanego, gdzie struktura grobowa znajduje się w centrum, a świątynie są rozmieszczone wokół niej w pewnej odległości.

Niedawne badania pozwoliły naukowcom na ciekawe odkrycie - megalityczne budowle Malty mogły posłużyć za inspirację dla mitologicznych Pól Elizejskich, w których według wyobrażeń starożytnych Greków żyją dusze bohaterów ukochanych przez bogów po ich śmierci. Ta kraina umarłych, podobnie jak egipskie pola Ialu, miała być umiejscowiona na wyspie na zachód od Grecji.

Megalityczne świątynie Malty wciąż należą do najbardziej tajemniczych budowli archeologicznych na świecie. Mimo że naukowcy prowadzą badania nad tymi strukturami od wielu lat, wiele aspektów ich historii wciąż pozostaje niewyjaśnionych. Dzięki jednak ciężkiej pracy archeologów, stopniowo zbliżamy się do odkrycia, kto i w jakim celu wzniósł te fascynujące megalityczne konstrukcje.