Figurki jaszczurów z kultury Ubaid, odkryte na stanowisku archeologicznym Tell Al-Ubaid w Iraku, pochodzą sprzed około 6500-7000 lat. Przedstawiają one humanoidalne postacie o wyraźnych gadzich cechach, takich jak długie głowy, migdałowe oczy, wydłużone twarze i nosy przypominające jaszczurki. Niektóre z figurek są przedstawione w pozach władzy, trzymając laski lub berła, inne zaś w bardziej domowych ustawieniach, jak np. figura kobiety karmiącej piersią dziecko, które również jest przedstawione jako stworzenie przypominające jaszczurkę.

Cywilizacja Ubaid, istniejąca w przybliżeniu między 4500-4000 r. p.n.e., była znana ze swojej zaawansowanej architektury, rolnictwa i nawadnianego rolnictwa. Ludzie ci żyli w dużych wspólnotach wiejskich z cechami takimi jak duże domy w kształcie litery T, szerokie dziedzińce, brukowane alejki oraz rozwój miast i świątyń, zwłaszcza w Eridu, Ur i Uruku.

Dokładny cel i reprezentacja tych figurek nadal są przedmiotem debaty wśród badaczy. Chociaż niektórzy uważają, że mogły mieć one znaczenie religijne lub ceremonialne, inni argumentują, że ich pozy nie sugerują celów rytualnych. Spekulacje na temat związku tych gadzich figur z powszechnym w wielu starożytnych społecznościach symbolem węża, w tym cywilizacji sumeryjskiej, również są tematem dyskusji. Wąż był głównym symbolem używanym do reprezentowania wielu bogów, takich jak sumeryjski bóg Enki, a później jako symbol Bractwa Węża, rzekomo starożytnego tajnego stowarzyszenia.

Oprócz dominujących teorii w głównym nurcie archeologii, istnieją bardziej spekulatywne i marginalne teorie. Na przykład Len Kasten w swojej książce "Alien World Order" sugeruje związek między starożytnymi gadzimi figurami a szerszą galaktyczną historią obejmującą rasy pozaziemskie, takie jak Reptilianie i Atlantydzi.

Chociaż teorie te różnią się szeroko, figurki jaszczurów z kultury Ubaid nadal stanowią fascynujący i enigmatyczny aspekt starożytnej kultury mezopotamskiej. Ich obecność na stanowisku kluczowym dla zrozumienia wczesnych etapów rozwoju cywilizacji dodaje im intrygi.