W Bułgarii archeolodzy podczas wykopalisk w starożytnej fortecy w pobliżu miasta Weliko Tyrnowo odkryli pierwszy w swoim rodzaju złoty krucyfiks Chrystusa, datowany na XII wiek. Według archeologów z Bułgarii znalezisko zostało wykonane podczas badania ruin nowo odkrytego średniowiecznego kościoła. Archeolodzy znaleźłi tak zwaną enkolpię - małą krzyżową arkę z wizerunkiem Jezusa Chrystusa.

Wewnątrz zwykle umieszcza się cząstki konsekrowanej prosfory lub relikwii świętych. Znalezisko datowane jest na XII wiek. Bułgarscy naukowcy twierdzą, że jest to pierwszy tego rodzaju projekt. Artefakt wykonany jest ze szczerego złota. Został znaleziony za ołtarzem przez grupę archeologów kierowaną przez profesora Konstantina Toteva. Wewnątrz enkolpionu umieszczono kawałki drewna. Naukowcy uważają, że są to cząstki Świętego Krzyża, na którym ukrzyżowano Jezusa Chrystusa.

Ich autentyczność jest technicznie niemożliwa do zweryfikowania. Zakłada się, że wszystkie drewniane cząstki używane jako relikty w średniowiecznych kościołach wschodnich uzyskano z fragmentów Świętego Krzyża. W średniowieczu zwyczajowo przechowywano takie relikty w kościołach. Analiza wykazała, że artefakt powstał w okresie, gdy Bułgaria nadal była częścią Bizancjum. Warto zauważyć, że sam kościół został zbudowany dopiero w XIII wieku, czyli sto lat po powstaniu wyjątkowego krucyfiksu.