Naukowcy z Uniwersytetu Ruhry zidentyfikowali główne kryteria istnienia samoświadomości u zwierząt, według których posiadają ją niektóre papugi, szczury i inne zwierzęta. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Cognition.

Jak zauważają autorzy pracy, współczesna nauka często traktuje świadomość jako dwa skrajne stany: albo istnieje, albo nie. Innym punktem widzenia jest to, że różne gatunki mają różne stopnie świadomości. Autorzy uważają, że oba punkty widzenia są błędne. Zgodnie z ich hipotezą można wyróżnić dziesięć aspektów świadomości, przy czym u niektórych gatunków niektóre aspekty mogą być bardziej wyraźne, u innych inne. 

Dlatego jeśli spróbuje się porównać stopień świadomości szczura i ośmiornicy, wynik będzie się różnił w zależności od rozważanego aspektu. Takimi aspektami mogą być np. złożone emocje czy świadome odbieranie informacji za pomocą zmysłów. Naukowcy uważają pamięć epizodyczną, czyli wspomnienia wydarzeń z poprzedniego życia, za jeden z najsilniejszych wskaźników świadomości. Wiadomo, że posiadają ją na przykład szczury i niektóre gatunki ptaków.

Naukowcy nazwali złożone świadome postrzeganie informacji z narządów zmysłów jako mniej silne kryterium świadomości. Na przykład szara papuga o imieniu Alex może jednocześnie sklasyfikować przedmiot jako czerwony, okrągły i metaliczny. A pies border collie potrafią zapamiętać nazwy tysięcy obiektów.

Autorzy zauważyli, że kwestia istnienia świadomości u zwierząt pozostanie nierozwiązana, dopóki neuronaukowcy nie dowiedzą się, które części mózgu są odpowiedzialne za samoświadomość człowieka.