Ludzki mózg, z jego złożonością i tajemniczością, od dawna fascynuje naukowców, szczególnie w kontekście przechowywania i przetwarzania wspomnień. Ostatnie badania neurobiologiczne rzucają nowe światło na ten zagadkowy proces, szczególnie w odniesieniu do sposobu, w jaki nasz mózg śledzi kolejność wydarzeń. Kluczową rolę w tym procesie mogą odgrywać tzw. „komórki czasu” w hipokampie, obszarze mózgu związanym z tworzeniem pamięci.

Wcześniejsze badania na szczurach zidentyfikowały te przejściowe komórki jako ważne dla pamięci zdarzeń i planowania sekwencji działań. Jednak do tej pory niewiele wiedziano o sposobie, w jaki ludzki mózg koduje pamięć epizodyczną. Pionierskie badanie prowadzone przez dr Leilę Reddy z Centrum Mózgu i Poznania we Francji dostarczyło istotnych informacji w tym obszarze. Naukowcy monitorowali aktywność elektryczną w mózgach pacjentów z padaczką za pomocą mikroelektrod wszczepionych do hipokampa.

Eksperymenty przeprowadzono w trakcie rutynowych badań medycznych, co zmniejszyło potrzebę dodatkowych procedur inwazyjnych. Uczestnikom przedstawiono sekwencję obrazów, a naukowcy zarejestrowali aktywność określonych neuronów w hipokampie, zarówno podczas eksperymentu, jak i w przerwach, gdy nie były wyświetlane żadne obrazy.

Wyniki tych badań, opublikowane w 2021 roku, dostarczają przekonujących dowodów na istnienie komórek czasu w ludzkim mózgu. Odkryto, że neurony te wykazują aktywność modulowaną przez kontekst czasowy i są zaangażowane w uczenie się lub przypominanie sobie sekwencji obrazów. Niektóre z nich były aktywne nawet przy braku bodźca wzrokowego.

Co fascynujące, te komórki czasu wykazywały wielowymiarowe zachowanie, kodując nie tylko informacje związane z czasem, ale także reagując na różne bodźce zmysłowe. Sugeruje to, że odgrywają one znaczącą rolę w łączeniu elementów doświadczenia w spójne wspomnienia. Dr Reddy i jej zespół sugerują, że te komórki mogą być „klejem”, który utrzymuje nasze wspomnienia we właściwej kolejności, co jest kluczowe dla tworzenia wspomnień epizodycznych.

Te odkrycia mają nie tylko znaczenie dla zrozumienia działania mózgu, ale także mogą mieć istotne implikacje dla leczenia zaburzeń związanych z pamięcią, takich jak choroba Alzheimera i demencja. Poznanie mechanizmów tworzenia i przywracania pamięci może prowadzić do głębszego zrozumienia, w jaki sposób nasz mózg konstruuje naszą rzeczywistość. Wiedza ta może również otworzyć drogę do nowych interwencji, które mogłyby poprawić funkcjonowanie pamięci i jakość życia osób dotkniętych zaburzeniami pamięci.

Badanie komórek czasu w ludzkim mózgu stanowi więc kolejny krok w rozumieniu tajemnic naszej świadomości i sposobu, w jaki przechowujemy i przetwarzamy nasze doświadczenia życiowe. To ekscytujące odkrycie pokazuje, jak daleko sięgają nasze możliwości badawcze i jak wiele jeszcze musimy odkryć w dziedzinie neurobiologii.