Październik 2022 roku zapisał się w historii astronomii jako czas odkrycia najsilniejszego rozbłysku gamma w dziejach obserwacji Wszechświata. Wydarzenie to, określane przez naukowców mianem "najjaśniejszego w historii" (B.O.A.T.), zaintrygowało badaczy i dostarczyło im nowych zagadek do rozwikłania.

9 października ubiegłego roku, przez blisko 7 minut, wysoko energetyczne fotony dotarły z odległości ponad 2 miliardów lat świetlnych, wstrząsając ziemską atmosferą. Tego typu eksplozje, określane jako rozbłyski promieni gamma (GRB), są dziesiątki razy jaśniejsze od poprzednich rekordzistów. Choć ten pokaz świetlny był niezwykły, to naukowców zaskoczyło coś innego - fakt, że zjonizował on atomy w górnych warstwach naszej atmosfery.

Astronomowie od razu wzięli się do pracy, aby ustalić, co było źródłem tak potężnego GRB. Początkowo sądzili, że mogło to być wynikiem supernowej, czyli eksplodującej gwiazdy. Jednak dzięki obserwacjom przeprowadzonym z wykorzystaniem Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, odkryli, że źródłem był inny, jeszcze bardziej ekstremalny proces - kolapsar.

Kolapsary to masywne, szybko obracające się gwiazdy, których paliwo się wyczerpało. W momencie zapadnięcia się takiej gwiazdy w czarną dziurę, jej zewnętrzne warstwy są gwałtownie wyrzucane w przestrzeń kosmiczną. Warunki panujące w tych obiektach pozwalają na produkcję najcięższych pierwiastków, takich jak uran, platyna czy złoto. Dlatego naukowcy spodziewali się, że w zgliszczach po gwieździe znajdą ślady tych pierwiastków. Ku ich zaskoczeniu, nic takiego nie zostało zaobserwowane.

To odkrycie stanowi nową zagadkę, którą badacze będą musieli rozwiązać. Być może wyjaśnienie kryje się w dotychczas niezbadanych właściwościach ciemnej materii, która może odgrywać kluczową rolę w procesach zachodzących w kolapsarach. Jedno jest pewne - ten rekordowy rozbłysk gamma dostarczył astronomom niezwykłej porcji nowych informacji, które pozwolą im lepiej zrozumieć najgwałtowniejsze procesy we Wszechświecie.