Archeolodzy w Izraelu dokonali fascynującego odkrycia – na terenie leśnym Shahariya, pośród Judejskich Wzgórz, natrafili na fragment dzbanu datowany na około 3100 lat temu. Znalezisko to jest niezwykle cenne ze względu na inskrypcję zawierającą pięć liter, które zdają się reprezentować imię Jerubbaal, czyli Yeruba’al​​.

Jerubbaal w biblijnej Księdze Sędziów to przydomek sędziego – czyli przywódcy – Gedeona ben Joasza. Chociaż nie jest pewne, czy istnieje bezpośrednie połączenie między zapisem a postacią biblijną, jest to pierwszy raz, kiedy to imię zostało zarejestrowane poza tekstem biblijnym. Nazwa Jerubbaal pojawia się w Biblii tylko w okresie sędziów, a teraz została również odkryta w kontekście archeologicznym, w warstwie datowanej na ten okres​​.

Znalezisko to rzuca nowe światło na historię i rozwój systemów pisania w regionie. Tekst został napisany we wczesnym alfabetycznym pismie kananejskim; jest nietypowe dla Izraela, by znaleźć jakiekolwiek pismo z XII i XI wieku p.n.e. „Przez dekady praktycznie nie było inskrypcji z tego okresu i regionu, do tego stopnia, że nawet nie byliśmy pewni, jak wyglądało wtedy pismo. Istniała luka,” mówi niezależny epigrafista i historyk Michael Langlois.

Jug, na którym znajduje się inskrypcja, prawdopodobnie przechowywał cenny płyn, taki jak olej, perfumy lub lekarstwo. Badania wskazują, że cała inskrypcja była dłuższa niż obecnie widoczne pięć liter.

W Księdze Sędziów, Jerubbaal jest wspominany jako czołowy przeciwnik bałwochwalstwa. Zorganizował on udany atak na Madianitów i walczył przeciwko rywalizującym kultom kananejskim, niszcząc ołtarz poświęcony Baalowi i ścinając pal Ashery. Uczeni zauważają, że Gedeon miał mieszkać w znacznej odległości od miejsca, gdzie znaleziono dzban, co może sugerować, że artefakt był związany z innym Jerubbaalem, chociaż nie można wykluczyć, że dzban należał do biblijnego sędziego Gedeona.

Znalezisko to oferuje dowód na historyczną dokładność Biblii. "Jak wiemy, toczy się znaczna debata, czy tradycja biblijna odzwierciedla rzeczywistość i czy jest wierna historycznym wspomnieniom z czasów Sędziów i dni Dawida," mówią współautorzy badania, Yosef Garfinkel i Sa‘ar Ganor, archeolodzy z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie.

To niezwykłe odkrycie nie tylko dokumentuje ewolucję alfabetu, ale także pokazuje, że istniała ciągłość w kulturze, języku i tradycjach. Identyczne imiona wymienione w Biblii, które zostały znalezione w innych wcześniej odzyskanych inskrypcjach, pokazują, że wspomnienia były zachowywane i przekazywane z pokolenia na pokolenie.