Z najnowszych badań wynika, że Homo sapiens dotarli do północnej Europy już około 45 000 lat temu, co stanowi jedne z najwcześniejszych dowodów na obecność współczesnych ludzi na tym kontynencie. Badania przeprowadzone na stanowisku archeologicznym Ranis, znajdującym się w pobliżu zamku w Ranis w środkowych Niemczech, dostarczyły niezbitych dowodów na współistnienie Homo sapiens z neandertalczykami w Europie Północnej przez kilka tysięcy lat, zanim ci ostatni ostatecznie wyginęli.

Analiza genetyczna fragmentów kości, przeprowadzona przez zespół badawczy, w tym przez Elenę Zavalę z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, ujawniła, że ​​odkryte szczątki należą do Homo sapiens. Techniki specjalistyczne pozwoliły na izolację i sekwencjonowanie silnie zfragmentowanego DNA mitochondrialnego (mtDNA), które jest dziedziczone wyłącznie od matki, co dostarczyło dowodów na to, że narzędzia kamienne, wcześniej przypisywane neandertalczykom, były w rzeczywistości częścią wczesnego zestawu narzędzi Homo sapiens.

Badania wskazały również na istnienie podobieństw mtDNA między odkrytymi fragmentami kości a mtDNA z 43 000-letniej czaszki kobiety znalezionej w jaskini Zlatý kůň w Czechach, sugerując możliwe powiązania rodzinne lub populacyjne między tymi grupami. Znalezisko to rzuca nowe światło na historię zasiedlenia Europy przez Homo sapiens i ich interakcje z neandertalczykami.

Odkrycia te zmieniają nasze rozumienie chronologii i historii osadnictwa w Europie północnej od Alp, pokazując, że Homo sapiens mogli sporadycznie zajmować to miejsce już od 47 500 lat temu. Analiza wykazała również, że wczesni ludzie byli w stanie przystosować się do surowych warunków klimatycznych, typowych dla stepowej tundry, podobnych do warunków panujących w dzisiejszej Syberii i północnej Skandynawii, co jest fascynującym i zaskakującym wynikiem, pokazującym wyjątkową odporność i zdolność adaptacyjną naszych przodków.

Na podstawie tych odkryć, badacze doszli do wniosku, że Homo sapiens nie tylko zastąpili neandertalczyków w Europie w jednym wielkim przejęciu, ale raczej wkraczali na nowe terytoria i stopniowo zastępowali gatunek przez „kolejne fale małych grup”. Te grupy eksplorowały nowe obszary, czasami zamieszkując obok neandertalczyków i, jak sugerują dowody, prawdopodobnie krzyżując się z nimi w różnych okresach.

Wnioski z tych badań fundamentalnie zmieniają nasze postrzeganie historii osadnictwa ludzkiego w północnej Europie, dostarczając cennych wglądów w pierwsze rozprzestrzenianie się Homo sapiens po wyższych szerokościach geograficznych Europy i ich interakcje z innymi gatunkami hominidów.